Một vài lý do gây ra hội chứng đầu phẳng (tướng đầu sọ khỉ) ở trẻ em bao gồm:
- Trẻ sinh non: Hộp sọ của trẻ sơ sinh rất mềm, đáng chú ý đối với trẻ sinh non khi chưa phát triển hoàn toàn rất đầy đủ như trẻ đủ tháng. Ngoài ra, trẻ sinh non thường nằm nghiêng trong suốt thời gian khi phải nằm ở cơ quan chăm sóc tích cực.
- Thai phụ sinh nhiều con cùng lúc: Việc mang nhiều thai cùng lúc sẽ khiến cho không gian sinh trưởng của trẻ bị hạn chế và dẫn tới hội chứng đầu phẳng. Trạng thái này thường gặp ở những cặp sinh đôi hoặc sinh ba.
- Trạng thái tử cung của người mẹ: Hiện trạng tử cung của thai phụ nhỏ dẫn tới thai nhi vẫn chưa có nhiều không gian để phát triển và di chuyển cũng có thể gây ra hội chứng đầu phẳng.
- Trẻ nằm ngửa khi ngủ: Trẻ thường xuyên nằm ngửa khi ngủ là nguy cơ dẫn tới hội chứng đầu phẳng, thậm chí có khả năng gây đột tử ở trẻ sơ sinh.
- Một vài đồ dùng tiện lợi: những loại đồ dùng tiện lợi dành cho trẻ như đai địu trẻ, ghế an toàn, ghế ngồi xe hơi,… Là những vật dụng đều đòi hỏi đầu của trẻ phải tựa hoặc ép lên một bề mặt nào đấy, đây là nguy cơ khiến cho trẻ mắc hội chứng đầu phẳng.
- Chứng vẹo cổ: Là một hiện trạng ảnh hưởng đến cơ cổ khiến đầu nghiêng sang một bên hoặc gục xuống. Đối với tình trạng này, một trong các cơ cổ ngắn hơn cũng bị co chặt khiến trẻ giữ cổ ở một vị trí nhất định. Khoảng 85% trẻ sơ sinh mắc hội chứng đầu phẳng có kèm theo chứng vẹo cổ.
Cách phát hiện tướng đầu sọ khỉ ở trẻ sơ sinh?
Tướng đầu sọ khỉ có thay đổi được không?
Nguy cơ mắc tật đầu dẹp sẽ được điều chỉnh bằng việc đặt trẻ nằm với đầu nghiêng về bên phải hoặc bên trái luân phiên trong ngày, và tăng thời gian nằm sấp (tummy time) khi trẻ thức.
Khi đã xuất hiện biến dạng đầu dẹp, vật lý trị liệu (bao gồm chỉnh sửa tư thế khi ngủ và các bài tập cho chứng vẹo cổ và sở thích về tư thế) đã được chứng minh là ưu việt hơn việc chỉ đơn thuần tư vấn các cách thức làm phòng ngừa mà không cần hỗ trợ vật lý trị liệu.
Người chăm sóc phải luôn đặt trẻ nằm ngửa khi ngủ để giúp ngăn ngừa hội chứng đột tử ở trẻ sơ sinh (SIDS), dù cho có thể mắc hội chứng đầu phẳng. Tránh xích đu, ghế ô tô, ghế xếp và các thiết bị khác nhằm giúp an toàn cho giấc ngủ trẻ và để đảm bảo trẻ sơ sinh có khả năng cử động đầu thoải mái.
Thay đổi vị trí trong nôi, giường, thay đổi tư thế đầu trong khi trẻ ngủ. Thay đổi vị trí đầu của trẻ (từ trái sang phải, từ phải sang trái) khi trẻ nằm ngửa khi ngủ. Xem xét thay đổi cách bạn đặt trẻ xuống nôi.
Hãy ôm con của bạn thường xuyên hơn, thường xuyên bế và ẵm con để giảm áp lực lên đầu.
Hạn chế thời gian trẻ nằm ngửa hoặc tựa đầu vào bề mặt phẳng (chẳng hạn như ghế ô tô, xe đẩy, xích đu, ghế nhún và sân chơi).
Hầu hết trẻ sơ sinh bị hội chứng đầu phẳng cũng bị một cấp độ của chứng vẹo cổ. Vì vậy, vật lý trị liệu và một chương trình tập luyện tại nhà thường thuộc một phần của điều trị. Chuyên gia vật lý trị liệu có thể hướng dẫn bạn các bài tập ảnh hưởng đến kéo căng để thực thi với trẻ. Theo thời gian, cơ cổ sẽ dài ra và cổ sẽ tự thẳng ra. Các bài tập rất dễ dàng, nhưng phải được làm một cách rõ ràng.
Việc sử dụng liệu pháp đội mũ bảo hiểm để giảm sự bất đối xứng của hộp sọ đã gây ra tranh luận ở một vài đất nước vì tiếp thị trực tiếp đến cha mẹ thông qua các nguồn như Internet. Quá trình điều trị này tốn kém, không phải lúc nào cũng đều được bảo hiểm chi trả và tiềm ẩn những tác dụng phụ. Trong các chương trình trị liệu bằng mũ bảo hiểm, mũ bảo hiểm được đội lên đến 23 giờ/ngày; có khả năng liên quan đến viêm da tiếp xúc, vết loét do tì đè và kích ứng da tại chỗ.
Có bằng chứng cho chúng ta thấy liệu pháp đội mũ bảo hiểm có khả năng làm tăng tỷ lệ ban đầu của tình trạng bất đối xứng, tuy nhiên không có bằng chứng cho thấy nó sửa đổi và nâng cấp mục đích cuối cùng cho những bệnh nhân mắc chứng méo đầu vừa hoặc nặng. Liệu pháp đội mũ bảo hiểm sẽ được xem xét đối với những trẻ bị bất đối xứng nghiêm trọng, độ tuổi tối đa để coi xét liệu pháp đội mũ bảo hiểm là tám tháng.
Xem xét dị tật dính khớp sọ sớm (craniosynostosis), tật vẹo cổ bẩm sinh và bất thường cột sống cổ nên thuộc một phần của việc kiểm duyệt một đứa trẻ mắc hội chứng đầu phẳng.