Bên cạnh một số lợi ích khi tiêu thụ gạo lứt, gạo lứt có những tác hại khi lạm dụng hoặc tiêu thụ quá nhiều dẫn đến sức khỏe kém. Bài viết dưới đây xin chia sẻ về tác hại của gạo lứt và giải đáp thắc mắc ăn nhiều gạo lứt có tốt không? Mời các bạn chơi theo dõi!
I. Đặc điểm của gạo lứt
Gạo lứt chỉ là gạo trắng bình thường, nhưng trong quá trình xay xát chỉ loại bỏ lớp trấu bên ngoài và chưa xay lớp cám. Do đó, loại gạo này được đánh giá là giàu vitamin và các nguyên tố vi lượng, chứa hàm lượng chất xơ rất lớn. Nếu gạo lứt được đưa vào chế độ ăn uống 2-3 lần/tuần sẽ mang lại những lợi ích rất tốt cho sức khỏe như tốt cho tim mạch, điều hòa huyết áp, giảm cholesterol, bổ sung khoáng chất cho cơ thể.>> Nếu các bạn muốn hiểu thêm về Gạo lứt đen có tốt không? Bao nhiêu calo? hãy đọc bài viết để biết thêm thông tin chi tiết: Gạo lứt đen có tốt không? Bao nhiêu calo?
II. Phân loại gạo lứt
Mặc dù có nhiều lợi ích nhưng không phải ai cũng nên ăn gạo lứt. Vì gạo lứt giàu khoáng chất nhưng lại rất ít chất đạm và chất béo, hai chất này rất cần thiết cho cơ thể. Lượng chất xơ trong gạo lứt khá cao gây cản trở quá trình hấp thụ sắt, canxi… thậm chí còn gây khó tiêu hơn khi dùng gạo trắng.
Người ta phân chia gạo lứt chủ yếu dựa trên 2 đặc điểm: phân loại dựa trên tính chất gạo và phân loại dựa trên màu sắc. Theo tính chất của gạo, người ta chia gạo lứt thành gạo lứt nếp và gạo lứt thường. Loại gạo có nguồn gốc từ gạo nếp như nếp cái hoa vàng, nếp Hương… được gọi là gạo nếp lứt. Gạo lứt nếp có đặc tính dẻo, thường được dùng để nấu xôi, làm bánh… Trong khi đó, gạo lứt trơn có nhiều hình dạng khác nhau như gạo lứt hạt ngắn, hạt vừa và hạt dài. Để ngon hơn, trước khi nấu cần ngâm gạo với nước, điều này cũng giúp lượng gạo tẻ dễ tiêu hóa hơn khi ăn.
Dựa vào màu sắc, gạo lứt được chia thành 3 loại:
Gạo lứt đỏ: Loại gạo này có màu đỏ và chứa nhiều chất dinh dưỡng, tốt cho người già, người tiểu đường, người ăn chay… Tuy nhiên, tránh nhầm lẫn gạo lứt đỏ với gạo huyết rồng. Trong khi gạo lứt đỏ rất tốt cho người bị tiểu đường thì gạo huyết rồng lại làm tăng chỉ số đường huyết, không tốt cho người mắc bệnh này. Gạo lứt đen: Đúng như tên gọi, loại gạo này có màu đen, ít đường và giàu chất xơ, chất chống oxy hóa và nhiều chất dinh dưỡng khác có lợi cho sức khỏe con người. Gạo lứt trắng: Được coi là loại gạo phổ biến nhất, giàu chất dinh dưỡng và phù hợp với nhiều đối tượng. Đây là loại gạo lứt cơ bản mà bạn có thể thử nếu vẫn chưa chắc nên chọn loại gạo lứt nào. Có nhiều loại gạo lứt: gạo lứt trắng, gạo lứt đỏ và gạo lứt đen. Tùy theo tình trạng sức khỏe mà chọn loại gạo lứt nào cho phù hợp.
III. Tác hại của gạo lứt đen
Có nhiều lời đồn thổi rằng ăn gạo lứt rất tốt cho sức khỏe. Không tệ, gạo lứt mang đến nhiều lợi ích cho cơ thể, đặc biệt với những người cần kiểm soát cân nặng. Tuy nhiên, ăn cái gì nhiều cũng không tốt, gạo lứt cũng vậy nếu ăn quá nhiều có thể dẫn đến nhiều nguy hiểm. Dưới đây là những tác hại của gạo lứt:
1. Tác hại của gạo lứt Không tốt cho tim mạch
Theo các nghiên cứu, trong gạo lứt có một thành phần tên là Asen, nếu cơ thể tích tụ nhiều chất này sẽ không tốt cho người mắc các bệnh về tim mạch. tôi thực sự xin lỗi
2. Tác hại của gạo lứt Dị ứng chéo
Để giảm giá thành, nhiều nhà sản xuất đã sử dụng cùng một thiết bị để sản xuất nhiều sản phẩm khác nhau từ một loại gạo lứt như bánh mì, bột mì hay snack… Điều này làm tăng nguy cơ nhiễm chéo chất gây dị ứng nguy hiểm giữa các sản phẩm. Do đó, để đảm bảo an toàn, bạn nên đọc kỹ thành phần của bất kỳ gói gạo hoặc thực phẩm gạo lứt nào để xem mình có bị dị ứng với thành phần nào trong đó hay không.
3. Gây khó tiêu khi ăn
Trong gạo lứt có một hoạt chất gọi là axit phytic có tác dụng ngăn cản quá trình hấp thụ các vi chất dinh dưỡng của cơ thể. Ngoài ra, gạo lứt không được xát kỹ và vẫn còn giữ lại lớp cám bên ngoài nên khi ăn nếu nhai không kỹ sẽ gây khó tiêu. Vì vậy, khi ăn gạo lứt, bạn nên nhai kỹ để hạn chế tình trạng này.
4. Trầm cảm
Gạo lứt được coi là “thần dược” trong chế độ ăn kiêng của người cần kiểm soát cân nặng và người mắc bệnh tiểu đường. Tuy nhiên, một tác hại của gạo lứt đen cần phải bàn đến đó là nếu ăn quá nhiều gạo lứt mà không kiểm soát sẽ khiến cơ thể bị thiếu chất dẫn đến suy nhược cơ thể. Theo lời khuyên của bác sĩ, gạo lứt chỉ nên được đưa vào chế độ ăn 2-3 lần/tuần. Vì vậy, bên cạnh gạo lứt, cần bổ sung các chất dinh dưỡng có trong các loại ngũ cốc khác.
5. Không có tác dụng chữa bệnh
Gạo lứt không có nhiều “thần dược” như nhiều lời đồn đại rằng ăn gạo lứt có thể chữa bách bệnh. Đưa gạo lứt vào chế độ ăn từ 2-3 bữa/tuần có thể ngăn ngừa bệnh tật, rất tốt cho sức khỏe. Không có nghĩa là ăn gạo lứt có thể chữa bệnh. Như vậy, có thể khẳng định gạo lứt hoàn toàn không có khả năng chữa bệnh như nhiều người đồn thổi.
Để có sức khỏe tốt, bạn phải tăng cường vận động thể chất kết hợp với chế độ ăn uống khoa học. Nếu có thể, hãy cân nhắc dùng gạo lứt giữa các bữa ăn trong tuần. Đẩy lùi bệnh tật bằng tăng cường luyện tập thể dục thể thao kết hợp với chế độ dinh dưỡng phù hợp
6. Không tốt cho bà bầu
Có mâu thuẫn không khi có ý kiến cho rằng ăn gạo lứt có lợi cho bà bầu. Tuy nhiên, gạo lứt có sạch hay không cũng còn tùy thuộc vào đó. Nếu gạo lứt sạch (không chứa thạch tín) sẽ cung cấp các vi chất có lợi cho sự phát triển của thai nhi. Ngược lại, gạo lứt chứa thạch tín sẽ không tốt khi tiêu thụ với số lượng lớn, gây ra những tác hại không mong muốn. Vì vậy, bà bầu nên cân nhắc khi ăn gạo lứt vì rất khó phân biệt đâu là gạo lứt sạch hay không.
IV. Tác động độc hại của gạo lứt đen chứa nhiều asen
Asen là một loại kim loại nặng có tính độc hại được phát hiện trong những lượng nhỏ trong một số loại đậu và ngũ cốc. Theo Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA), hàm lượng asen trong gạo lứt cao hơn gạo trắng khoảng 50% do asen chủ yếu tập trung trong cám hoặc phần vỏ ngoài của hạt gạo. Asen được liên kết với một số loại ung thư như ung thư phổi, da, gan và bàng quang
Theo các chuyên gia dinh dưỡng, việc ngâm gạo lứt qua đêm hoặc vài giờ trước khi nấu có thể giảm đáng kể lượng asen trong gạo. Bên cạnh đó, khi nấu gạo, hãy sử dụng nhiều nước hơn và sau đó hớt bỏ nước đi, điều này có thể giảm đến 60% lượng asen hiện có trong gạo. Điều đó cho thấy, việc vo gạo không ảnh hưởng đáng kể đến hàm lượng asen trong gạo.
V. Tác hại của gạo lứt do chứa chất kháng dinh dưỡng axit phytic
Nếu nói về tác dụng và tác hại của gạo lứt, chúng ta có thể nhìn vào hai mặt. Ngoài những ưu điểm về giá trị dinh dưỡng, gạo lứt cũng có nhược điểm là chứa chất kháng dinh dưỡng gọi là axit phytic. Axit phytic có thể tác động tiêu cực đến cơ thể vì nó ngăn chặn quá trình hấp thụ kẽm, magie và canxi.
Để giảm lượng axit phytic, bạn có thể ngâm gạo qua đêm trước khi nấu. Điều này giúp cải thiện sự hấp thụ các khoáng chất trong cơ thể.
VI. Tác hại của trà gạo lứt gây dị ứng
Trà gạo lứt hay các thực phẩm đóng hộp làm từ gạo lứt thường có chứa đậu nành, bột mì… Do đó, nguy cơ dị ứng với gluten cũng có thể xảy ra. Hãy đọc kỹ nhãn thực phẩm trước khi mua để đảm bảo bất kỳ sản phẩm gạo lứt nào bạn ăn hoặc uống đều không gây dị ứng nhé.
VII. Tác hại của gạo lứt có thể gây ngộ độc thực phẩm
Dù đã hâm nóng lại nhiều lần, vi khuẩn Bacillus cereus vẫn có thể tồn tại trên cơm và gây ngộ độc thực phẩm. Vì vậy, khi có cơm thừa, không nên để lâu ở nhiệt độ phòng. Hãy làm cho cơm nguội nhanh chóng và đặt vào tủ lạnh sau khi nấu trong khoảng 1 giờ.
Cơm thừa trong tủ lạnh nên ăn trong vòng 24 giờ và cần được hâm nóng kỹ trước khi ăn. Nếu đã hâm nóng cơm một lần, không nên tiếp tục hâm nóng lần thứ hai.
VIII. Ăn nhiều gạo lứt đen có tốt không?
Theo các chuyên gia và bác sĩ, không nên ăn nhiều gạo lứt mà nên ăn xen kẽ một lượng gạo lứt vừa phải, tối đa 2-3 bữa/tuần. Ngoài ra, chúng ta phải kiểm tra kỹ các thành phần trong gạo lứt có gây dị ứng và phù hợp với cơ thể hay không.
Bên cạnh gạo lứt, để cung cấp đầy đủ các chất dinh dưỡng cho cơ thể, chúng ta cần tăng cường ăn các loại ngũ cốc nguyên hạt, rau xanh và trái cây. Vận động, chơi thể thao đồng thời ăn uống và làm việc điều độ. Khi đó sẽ mang lại một cơ thể khỏe mạnh, tinh thần sảng khoái, suy nghĩ tích cực, tăng khả năng thành công trong công việc.
IX. Nên ăn bao nhiêu gạo lứt một ngày?
Việc ăn quá nhiều gạo lứt có thể gây tác hại đến sức khỏe do hàm lượng asen tiềm ẩn. Tuy nhiên, nếu tiêu thụ với lượng vừa phải, gạo lứt vẫn cung cấp dưỡng chất cần thiết giúp duy trì cân nặng, điều chỉnh lượng đường trong máu và bảo vệ tim mạch.
Để bắt đầu, hãy ăn khoảng 55g gạo lứt trong mỗi bữa ăn để dần thích nghi với đường ruột. Tốt nhất là kết hợp gạo lứt với gạo trắng để đảm bảo sự cân bằng trong chế độ ăn uống nếu bạn muốn ăn với số lượng lớn hơn.
Trước khi nấu, đừng quên ngâm gạo lứt trong nước để giảm lượng asen và axit phytic. Gạo lứt có loại nấu lâu trong 45 phút, và có loại nấu nhanh chỉ từ 20 – 30 phút. Nên kết hợp gạo lứt với rau, thịt và đậu để có một bữa ăn cân bằng và bổ dưỡng hơn.
X. Mọi người cũng hỏi
1. Gạo lứt đen có thể gây tác hại cho sức khỏe không?
Trả lời 1: Gạo lứt đen là một loại gạo nguyên chất chứa nhiều chất dinh dưỡng, vitamin và khoáng chất. Tuy nhiên, nếu tiêu thụ quá mức hoặc nếu bạn có dấu hiệu dị ứng đối với gạo, nó có thể gây tác hại cho sức khỏe. Để tránh tác hại, bạn nên tuân theo lượng gạo lứt đen tối ưu.
2. Gạo lứt đen có thể gây tăng cân không?
Trả lời 2: Gạo lứt đen có lượng carbohydrate và chất dinh dưỡng tương tự gạo trắng thông thường. Nó không gây tăng cân nếu bạn tiêu thụ nó một cách hợp lý và kết hợp với chế độ ăn uống cân đối và lối sống lành mạnh.
3. Gạo lứt đen có thể gây tác hại cho tiêu hóa không?
Trả lời 3: Gạo lứt đen chứa nhiều chất xơ, có thể giúp tăng cường quá trình tiêu hóa và làm giảm nguy cơ táo bón. Tuy nhiên, nếu tiêu thụ quá nhiều gạo lứt đen mà bạn không quen sử dụng chất xơ, có thể gây khó chịu cho dạ dày và tiêu hóa ban đầu. Để tránh tác hại cho tiêu hóa, nên bắt đầu bằng lượng nhỏ và tăng dần theo thời gian.