Chất có tính lưỡng tính hay còn gọi là chất đồng tính, là những chất có khả năng hoạt động như một axit và một bazơ cùng một lúc. Nghĩa là chúng có thể tạo ra các ion Hydronium (H3O+) như một axit và cũng có thể nhận proton như một bazơ.
Hidroxit lưỡng tính: Al(OH)3, Zn(OH)2, Cr(OH)3, Sn(OH)2, Pb(OH)2
Ví dụ:
– Tính axit:
Al(OH)3 + NaOH = NaAlO2 + 2H2O
– Tính Bazơ
Al(OH)3 + 3HCl = AlCl3 + 3H2O
– Oxit lưỡng tính
+ Bao gồm các oxit tương ứng với các Hidroxit trên: Al2O3, ZnO,Cr2O3
Al2O3 + 6HCl = 2AlCl3 + 3H2O
Al2O3 + 2NaOH = 2NaAlO2 + H2O
+ Tính Axit, tính Bazơ tạo ra các sản phẩm như trên. Chú ý Cr2CO3 chỉ tan trong NaOH đặc nóng
+ Muối axit của axit yếu: NaHCO3, KHS, NaH2PO4, Na2HPO4, KHSO3…
+ Muối của axit yếu và Bazo yếu: (NH4)2CO3, CH3COONH4, CH3COONH3- CH3
– Các loại khác: Amino axit, một số muối của amino axit….
+ Nước: Chất có tính lưỡng tính phổ biến nhất là nước, nước có thể hoạt động như một axit bazơ tạo thành ion hidro dum (H3O+) hoặc ion hidroxit (OH-)
+ Axit axetic: axit axetic là một chất lưỡng tính mạnh có thể tạo thành ion axetat hoặc proton hóa thành ion hidrolium (H3O+)
+ Axit nhôm: axit nhôm có thể tạo thành các ion nhôm hoặc proton hóa thành ion hidrolium (H3O+)
+ Axit cacbonic: axit cacbonic có thể tạo thành các ion hidro gần cacbonat hoặc proton hóa thành ion hidro đium (H3O+)
+ Axit citric: axit citric có thể tạo thành các ion citrate hoặc proton hóa thành ion hidrolimum (H3O+)
Ngoài ra còn có nhiều chất khác như axit sunfuric, bazơ, Amoniac bazơ, đạm, bazơ, Kali cũng có thể có tính lưỡng tính.
Các chất có tính lưỡng tính rất quan trọng trong hóa học và sinh học. Chúng được sử dụng trong nhiều ứng dụng khác nhau như trong quá trình trung hòa axit hoặc bazơ, trong hệ thống hóa học, trong điều chế các chất hoạt động sinh học và trong các phản ứng hóa học quan trọng khác.
+ Các chất lưỡng tính có nhiều ứng dụng trong hóa học và các lĩnh vực khác
Ví dụ: Trung hòa axit hoặc bazơ: các chất lưỡng tính có thể được sử dụng để trung hòa các axit hoặc bazơ. Trong hệ thống hóa học như trong các quá trình xử lý nước thải và xử lý khí thải tạo chất hoạt động sinh học
+ Các chất lưỡng tính cũng có thể được sử dụng để tạo ra các chất hoạt động sinh học. Ví dụ như các chất đệm trong phòng thí nghiệm để điều chỉnh độ pH
+ Sản xuất thuốc: Các chất lưỡng tính có thể được sử dụng để sản xuất các loại thuốc khác nhau chẳng hạn như thuốc kháng sinh, điều chỉnh độ pH
+ Các chất lưỡng tính có thể được sử dụng để điều chỉnh PH trong nhiều ứng dụng khác nhau: từ thực phẩm đến các sản phẩm chăm sóc sức khỏe
+ Phản ứng hóa học quan trọng: các chất lưỡng tính có thể tham gia vào nhiều loại phản ứng hóa học quan trọng như phản ứng trùng hợp và phản ứng thủy phân.
Câu 1: Chất nào sau đây có tính lưỡng tính?
A. Na2CO3
B. Al(OH)3
C. AlCl3
D. NaNO3
Đáp án B
Chất có tính lưỡng tính là chất vừa tác dung được với dung dịch axit, vừa tác dụng được với dung dịch Bazơ. Các Oxit lưỡng tính, Hidroxit lưỡng tính, một số muối…
Al(OH)3 là Hidroxit lưỡng tính nên có tính lưỡng tính – vừa tác dụng với dung dịch axit và dung dịch Bazơ
Al(OH)3 + 3HCl = AlCl3 + 3H2O
Al(OH)3 + NaOH = NaAlO2 + 2H2O
Câu 2: Theo Areniut chất nào sau đây không phải là chất lưỡng tính?
A. Al2O3
B. NaHCO3
C. Al
D. Al(OH)3
Đáp án C
Al là kim loại, không phải là chất lưỡng tính
Câu 3: Chất nào sau đây có tính lưỡng tính?
A. Al
B. Fe(OH)2
C. NaHCO3
D. KOH
Đáp án C
NaHCO3 vừa tác dụng được với axit, vừa tác dụng được với dung dịch Bazơ nên là chất lưỡng tính.
Ví dụ: NaHCO3 + HCl = NaCl + CO2 + H2O
NaHCO3 + NaOH = Na2CO3 + H2O
Câu 4: Dãy gồm các chất nào sau đây đều có tính lưỡng tính?
A. NaHCO3, Al(OH)3, ZnO, H2O, NH4HCO3
B. Al, Al2O3, Al(OH)3, NaHCO3
C. Al2O3, Al(OH)3, AlCl3, Na(Al(OH)4)
D. Al, Al2O3, Al(OH)3, AlCl3
Đáp án A
Câu 5: Các hợp chất trong dãy chất nào dưới đây đều có tính lưỡng tính?
A. Cr(OH)3, Fe(OH)2, Mg(OH)2
B. Cr(OH)3, Zn(OH)2, Pb(OH)2
C. Cr(OH)3, Zn(OH)2, Mg(OH)2
D. Cr(OH)3, Pb(OH)2, Mg(OH)2
Đáp án B
Sai vì Mg(OH)2 và Fe(OH)2 không có tính lưỡng tính
C, D sai vì Mg(OH)2 không có tính lưỡng tính
Câu 6: Cho khí Co2 vào một bình kín chứa Al(CO3)3
A. Có phản ứng xảy ra và tạo muối Al2(CO3)3
B. Có tạo ra Al2(CO3)3 lúc đầu, sau đó với CO2 có dư sẽ thu được Al(HCO3)3
C. Lúc đầu tạo Al2(CO3)3 nhưng không bền, nó tự phân huỷ tạo thành Al(OH)3 và CO2
D. Không có phản ứng xảy ra
Đáp án D
Trả lời 1: Chất có tính lưỡng tính là các chất có khả năng tương tác được cả với các chất acid và cơ sở (bazơ). Điều này có nghĩa là chúng có thể hoạt động như acid trong một số tình huống và như cơ sở trong các tình huống khác.
Trả lời 2: Một ví dụ phổ biến về chất có tính lưỡng tính là nước (H2O). Nước có thể tương tác như một acid khi nó tạo thành ion hydronium (H3O+) trong môi trường axit và cũng có thể tương tác như một cơ sở khi nó tạo thành ion hydroxide (OH-) trong môi trường cơ bản.
Trả lời 3: Để xác định tính lưỡng tính của một chất, bạn có thể thực hiện thử nghiệm pH. Nếu chất này có khả năng tạo ra ion hydronium (H3O+) khi tiếp xúc với nước và làm tăng nồng độ ion hydronium, thì chất đó có tính acid. Nếu nó tạo ra ion hydroxide (OH-) và làm tăng nồng độ ion hydroxide, thì chất đó có tính cơ sở. Nếu chất không thay đổi nồng độ của cả hai ion này, nó có thể được xem xét là chất có tính lưỡng tính.
Trả lời 4: Hiểu về tính lưỡng tính của chất quan trọng trong hóa học vì nó giúp chúng ta dự đoán và điều khiển các phản ứng hóa học. Điều này đặc biệt quan trọng trong việc điều chỉnh điều kiện phản ứng, xác định tính chất của sản phẩm và đảm bảo an toàn trong quá trình làm việc với các chất hóa học. Ngoài ra, tính lưỡng tính của một chất có thể ảnh hưởng đến nhiều khía cạnh trong hóa học, từ phân tích hóa học đến phản ứng hóa học trong tự nhiên và trong ngành công nghiệp.
Bánh tráng cuốn bơ bao nhiêu calo và ăn có mập không? Bánh tráng cuốn…
Công dụng của ngò rí có thể nói là vô vàn đối với sức khỏe.…
Đứng trước những thách thức to lớn từ hậu quả của biến đổi khí hậu,…
Công dụng chữa bệnh của cà chua Trong thành phần của cà chua có chứa…
Những lát mực với màu sắc bắt mắt, giòn sần sật, vị cay đậm đà…