Thông tin chung
- Tên tiếng Việt: Bứa lá tròn dài, Bứa.
- Tên khoa học: Garcinia oblongifolia Champ..
- Họ: họ Măng cụt (Clusiaceae).
- Công dụng: Chữa ỉa chảy, loét dạ dày, loét tá tràng, viêm miệng, ho ra máu (Vỏ quả). Dùng ngoài chữa bỏng, mụn nhọt, sâu quảng, dị ứng mẩn ngứa (Nhựa).
Mô tả Quả bứa
Cây gỗ cao 10-15m. Cành và nhánh dài và mảnh mọc xoè ngang. Vỏ cây màu xám tro. Lá mọc đối, mép nguyên, nhẵn bóng, có nhiều điểm mờ.
Hoa màu vàng, có cả hoa đực và hoa lưỡng tính. Hoa đực có 4 lá đài, 5 cành hoa. Hoa lưỡng tính có 4 lá đài, 4 cánh hoa, rất nhiều nhị. Bầu 6-10 ô.
Quả mọng, hình cầu có nhiều rãnh dọc. Vỏ quả dày, màu vàng ở ngoài, phía trong hơi đỏ, vị chua, 6-10 hạt, có nhiều múi mọng nước, ăn được
Phân bố, thu hoạch và chế biến
Phân bố: Cây mọc hoang và được trồng nhiều ở miền núi (Vĩnh Phúc, Phú Thọ, Bắc Cạn, Thái Nguyên,…)
Thu hoạch: Vỏ cây được thu hái quanh năm, nhiều nhất là vào mùa hè. Quả bứa được thu hái từ tháng 8 đến tháng 10 hàng năm
Chế biến: Thường người ta hái quả chín về ăn và nấu canh. Làm thuốc người ta dùng vỏ quả tươi hay phơi hoặc sấy khô.
Bộ phận sử dụng của Quả bứa
Vỏ cây và quả.
Thành phần hóa học
Trong quả Bứa có axit hữu cơ, vitamin C (100g có 61mg vitamin C). Trong vỏ có flavonozit. Các axit hữu cơ trong cây bứa không độc cho người mà còn có tác dụng làm giảm mỡ máu, chống béo phì.
Tác dụng của Quả bứa
Theo y học cổ truyền
Vỏ hơi đắng, mát, hơi độc, có tác dụng tiêu viêm, hạ nhiệt, làm săn da, hàn vết thương. Vỏ thường dùng trị: Loét dạ dày, loét tá tràng; Viêm dạ dày ruột, kém tiêu hoá; Viêm miệng, bệnh cặn răng; Ho ra máu.
Dùng ngoài trị bỏng, mụn nhọt, sâu quảng, eczema, dị ứng mẩn ngứa.
Theo y học hiện đại
Chất HCA có trong quả giúp chúng có khả năng điều chỉnh lượng cortisol trong máu. Chính chất này là điểm mấu chốt gây nên sự căng thẳng ở người.
Dùng cho người mập
Chất HCA có tác dụng làm tan mỡ. Chúng có tác dụng ngăn chặn lượng calo và chất béo dư thừa tồn tại trong cơ thể.
Tác dụng bứa chữa trầm cảm
Các chất hữu cơ có trong bứa được các chuyên gia đánh giá có tác dụng chống trầm cảm. Chúng giải phóng Serotonin – hoocmon giúp cơ thể luôn thoải mãi, yêu đời. HCA có công dụng trong việc giảm thiểu mức độ stress và dẫn tuyền dây thần kinh.
Tác dụng bứa chữa cholesterol
Quả có khả năng điều hòa và cân bằng cholesterol trong cơ thể rất tốt. Chính HCA và những hợp chất khác trong bứa có công dụng trong việc giảm cholesterol xấu.
Liều lượng và cách dùng Quả bứa
Ngày dùng 20 đến 30g dưới dạng thuốc sắc
Bài thuốc chữa bệnh từ Quả bứa
1. Viêm dạ dày ruột, kém tiêu hoá: Vỏ cây Bứa sắc đặc cô đặc lấy 50%; hàng ngày uống 30ml.
2. Chữa bỏng: Nhựa Bứa pha dầu làm thành cao lỏng, bôi ngày 1-2 lần.
3. Loét dạ dày, loét tá tràng: Liều dùng vỏ 20-30g dạng thuốc sắc.
4. Viêm miệng, bệnh cặn răng: Dùng ngoài giã vỏ tươi đắp.
5. Ho ra máu: Liều dùng 20-30g vỏ, dạng thuốc sắc.
6. Dùng ngoài trị mụn nhọt, sâu quảng, eczema, dị ứng mẩn ngứa, rút các vết đạn đâm vào thịt: Dùng ngoài giã vỏ tươi đắp
7. Nhựa bứa dùng trị bỏng: Nhựa Bứa pha dầu làm thành cao lỏng, bôi ngày 1-2 lần
Lưu ý khi sử dụng Quả bứa
Không dùng cho phụ nữ đang mang thai
Bảo quản Quả bứa
Bảo quản nơi khô thoáng
Trên đây là các thông tin về đặc điểm, hình ảnh, công dụng và các bài thuốc từ Quả bứa. Mong rằng những thông tin mà Medigo chia sẻ sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về loại dược liệu này.